Thống nhất Tam Quốc Tân La Văn Vũ Vương

Văn Vũ Vương lên ngôi giữa cuộc xung đột kéo dài chống lại Bách TếCao Câu Ly, một thời gian ngắn sau khi tướng Giai Bách (Gyebaek) và quân Bách Tế bị tướng quân Kim Dữu Tín đánh bại ở kinh đô Tứ Tỉ (Sabi) năm 660. Trong các trận đánh này, Tân La nhận được sự trợ giúp rất lớn của nhà Đường.

Năm đầu tiên trị vì của ông đấnh dấu bởi các nỗ lực nhằm đè bẹp Cao Câu Ly, sau một nỗ lực thất bại vào năm 661. Cuối cùng, vào năm 667, ông ra lệnh tiến hành một cuộc tấn công khác và dẫn đến sự sụp đổ của Cao Câu Ly vào năm 668. Sau khi các nhóm kháng chiến biệt lập nhỏ bé bị trừ khử, Văn Vũ Vương là người cai trị đầu tiên của bán đảo Triều Tiên thống nhất.

Chiến tranh với Đường

Văn Vũ Vương sau đó phải đối mặt với thách thức trong việc giải phóng đất nước của mình khỏi sự đô hộ của nhà Đường. Sau sự sụp đổ của Cao Câu Ly, nhà Đường lập nên An Đông đô hộ phủ và nỗ lực nhằm đặt toàn bộ bán đảo Triều Tiên, bao gồm cả lãnh thổ Tân La trước đó, dưới tầm kiểm soát của mình. Để ngăn chặn điều này, Vă Vũ Vương đã tiến đến liên minh với các lãnh đạo phục quốc Cao Câu Ly như Kiếm Mưu Sầm (Geom Mojam) và An Thắng (Anseung), và tổ chức một cuộc tấn công vào các lực lượng Đường đang chiếm đóng lãnh thổ Bách Tế trước đây. Cuộc chiến kéo dài đến đầu thập niên 670.

Năm 674, Đường và đồng minh cũ là Tân la giao chiến liên miên, Văn Vũ Vương đã chiếm được phần lớn lãnh thổ Bách tế và Cao Câu Ly cũ từ tay Đường và thúc đẩy kháng chiến chống lại triều đình Trung Hoa. Hoàng đế Đường Cao Tông, trong cơn giận dữ, đã phong em trai của Văn Vũ Vương là Kim Nhân Vấn (Kim Inmun) làm vua Tân La và cử Lưu Nhân Quỹ cùng một đội quân tấn công Tân La. Tuy nhiên, Văn Vũ Vương đã có lời cáo lỗi chính thức và đề nghị cống nạp, hoàng đế Cao Tông thu hồi lại lệnh tấn công cũng như sắc phong vương vị cho Kim Nhân Vấn.

Năm 675, Lý Cẩn Hành (李謹行) đã vươn đến lãnh thổ Tân La cùng với quân Mạt Hạt, là lực lượng quy phụ nhà Đường. Tuy nhiên, quân Đường đã bị quân Tân La đánh bại trong trận thành Mãi Tiếu (Maeso), tuy nhiên các nguồn từ nhà Đường cho rằng phần thắng nghiêng về phía họ trong trận này cũng như trong các trận chiến khác với quân Tân La.

Đường Cao Tông đã rút quân Đường ra khỏi toàn bộ bán đảo Triều Tiên và chuyển An Đông đô hộ phủ tới Liêu Đông, cho phép Tân La có thể thống nhất nhiều phần lãnh thổ phía nam sông Đại Đồng. Chiến thắng này, cùng với việc duy trì sự độc lập của Tân La, thường được coi là một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử Triều Tiên.